W Senacie 28 września 2020 r. wręczono nagrody laureatom 18. edycji konkursu „Sołtys Roku”, organizowanego przez redakcję „Gazety Sołeckiej” i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów. Jego celem jest promowanie najbardziej aktywnych sołtysów.
Uroczystość poprzedziła konferencja „Fundusz sołecki, czy czas na zmiany?”, przygotowana przez komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej we współpracy z organizatorami konkursu.
Prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów Ireneusz Niewiarowski, senator I, VII i VIII kadencji, podkreślił, że fundusz sołecki jest „pierwszym masowym budżetem partycypacyjnym w Polsce”. Jak zaznaczył, w 2009 r. fundusz sołecki wyodrębniło 1178 gmin, a w 2019 r. – 1593. W 2010 r. wydatki w ramach funduszu sołeckiego wynosiły ok. 168 mln zł, w 2019 r. zaś ok. 565 mln zł. W 2020 r. fundusz sołecki utworzyło 1527 gmin w planowanej kwocie w wysokości 654 mln zł. „Po 11 latach funkcjonowania ustawy o funduszu sołeckim, po jej nowelizacji w 2014 r., nadszedł czas, aby zastanowić się nad kolejnymi zmianami” – mówił prezes Ireneusz Niewiarowski. „Potrzebna jest tu dyskusja” – dodał. Przypomniał, że Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej w uchwale podjętej w maju 2020 r. proponował wprowadzenie do ustawy zmian, m.in. przywrócenie terminu na zawieszenie lub utworzenie funduszu sołeckiego na 2021 r., co najmniej do końca października 2020 r., zniesienie obowiązku podejmowania corocznie uchwał o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu na kolejny rok oraz zmianę obliczania kwoty bazowej od dochodów własnych. Propozycje te negatywnie oceniło Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów, gdyż, jak podkreślił prezes Ireneusz Niewiarowski, „uderzyłoby to w fundusz sołecki”. Ostatecznie poparcie uzyskało rozwiązanie, zgodnie z którym w sytuacjach wyjątkowych, np. z powodu pandemii, jeśli nie odbędzie się zebranie wiejskie, rady sołeckie, na wniosek sołtysa, będą mogły podjąć decyzję w sprawie funduszu sołeckiego do końca października.
W ocenie przewodniczącego komisji rolnictwa senatora Jerzego Chróścikowskiego fundusz sołecki jest dobrym wsparciem inicjatyw lokalnych. „Trzeba jednak walczyć o to, aby w ramach wspólnej polityki rolnej znaczna część środków z polityki spójności trafiła na wieś” – mówił. Zachęcał do realizacji większych inwestycji przez związki gmin, co ułatwi skorzystanie z unijnych środków.
W trakcie dyskusji sołtysi podkreślali, że fundusz sołecki ma ogromne znaczenie dla mieszkańców wsi. Przyczynił się do wzrostu aktywności społecznej. Jak mówili, w realizację przedsięwzięć mieszkańcy angażują nie tylko pieniądze, ale często też swoje maszyny, narzędzia i pracę. Uczestnicy konferencji postulowali m.in. zwiększenie lub pełny zwrot z budżetu państwa części wydatków poniesionych w ramach funduszu sołeckiego, a także wprowadzenie obowiązku wyodrębniania funduszu, co pozwoliłoby na realizację projektów wieloletnich.
W drugiej części konferencji odbyła się gala konkursu „Sołtys Roku 2019”.
„Spotkaliśmy się, aby uczcić najlepszych z najlepszych. Niezależnie jednak od tego, kto dziś zostanie wyróżniony, chcę podkreślić, że wszyscy zasługujecie na ogromne uznanie. Macie prawo być dumni ze swoich osiągnięć! Wasza działalność, którą mieszkańcy mogą przecież obserwować na bieżąco, zasługuje na uznanie” ‒ powiedział marszałek Tomasz Grodzki, gratulując laureatom konkursu. Przypomniał, że urząd sołtysa jest najstarszą instytucją ustrojową w Polsce, ma prawie 800-letnią historię. „To jest powód do dumy, ale też i zobowiązanie” – mówił marszałek Senatu. „Pamiętajcie, że władza jest dla ludzi, a nie ludzie dla władzy” ‒ dodał.
W liście skierowanym do zwycięzców konkursu, prezydent Andrzej Duda podziękował im za społeczne zaangażowanie i aktywność na rzecz innych.
Tytuł Sołtysa Roku 2019 zdobyli: Maria Adamczyk z Kornatowa w woj. kujawsko-pomorskim, Zbigniew Czarczyński z Koszewnicy w woj. mazowieckim, Maria Gałązka z Jędrychowa w woj. warmińsko-mazurskim, Roman Kołomański z Ciekot w woj. świętokrzyskim, Iwona Kościelska z Przyjmy w woj. wielkopolskim, Krystyna Kryczka z Kluczewa w woj. zachodniopomorskim, Artur Słabosz z Bystrzanowic w woj. śląskim, Henryk Zagozda z Szadowa Księżego w woj. wielkopolskim, Krzysztof Zawada ze Zgorzelca w woj. wielkopolskim. Za najdłuższe, 26-letnie, w obecnej edycji konkursu pełnienie funkcji sołtysa nagrodzono Łucję Rucińską z Dąbrówna w woj. warmińsko-mazurskim.
Żródło: senat.gov.pl
